Hoe word ik technisch onderwijsassistent (toa) in het voortgezet onderwijs?

Blink jij uit in de bètavakken, ben je praktijkgericht én lijkt het je leuk om het onderwijs te versterken in een ondersteunende rol? Dan is de functie van technisch onderwijsassistent wellicht iets voor jou. Een technisch onderwijsassistent, afgekort toa, heeft verschillende taken binnen het onderwijs. Zo kun je als toa bijvoorbeeld helpen met nieuwe experimenten opzetten of ondersteunen bij een techniekles waar robots worden gebouwd. In dit artikel vertellen we je meer over wat een toa precies doet, hoe je toa kunt worden en waar je als toa kunt werken.

In het voortgezet onderwijs bestaan in de bètasector verschillende ondersteunende rollen. We spreken vaak van technisch onderwijsassistenten (toa’s). Andere benamingen zijn bijvoorbeeld praktijkinstructeur en techniekassistent, maar in dit artikel houden wij de term technisch onderwijsassistent aan. Ondersteuners in de bètavakken moeten van veel markten thuis zijn omdat ze vaak bij meerdere vakken worden ingezet, namelijk bij de vakken natuurkunde, biologie, scheikunde, o&o en techniek. Wel kan dit per school verschillen.

Scholen mogen zelf invulling geven aan het takenpakket van (technisch) onderwijsassistenten, techniekassistenten en praktijkinstructeurs. Hierbij kun je denken aan de volgende taken:

• Je verzorgt samenhangende praktijkonderdelen van het lesprogramma en ondersteunt de onderwijsvoorbereiding.
• Je bereidt practica en demonstratieproeven voor.
• Je doet demonstratieproeven.
• Je begeleidt en geeft practica in praktijklokalen.
• Je ontwikkelt practicum voorschriften en praktische opdrachten.
• Je geeft instructie over de practica.
• Je geeft instructie over veilig werken.
• Je houdt (mede) toezicht tijdens praktisch werk in groepsverband en/of individueel.
• Je beheert de beroeps specifieke materialen en apparatuur.
• Je voert (klein) onderhoud uit op apparatuur.
• Je administreert welke materialen er worden gebruikt.
• Je ondersteunt (praktisch werk bij) profielwerkstukken.
• Je houdt voorraden op peil en verzorgt hiervoor de inkoop. En hebt ook contact met leveranciers.

Het werk is dus gevarieerd en technisch onderwijsassistenten zijn daarmee ware duizendpoten. Bij dit werk val je altijd onder de verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar.

Hoewel er geen wettelijke bekwaamheidseisen bestaan voor toa’s, zijn er verschillende (veelal mbo- en hbo-) vooropleidingen die goed passen bij het functieprofiel.  Het is in ieder geval belangrijk dat je een vooropleiding hebt afgerond die aansluit op het vak of de vakken die je gaat ondersteunen. Uit dit diploma moet blijken dat je over deze basiskennis en -vaardigheden beschikt. Dit is belangrijk omdat je aan leerlingen uit moet kunnen leggen hoe het zit met de apparatuur, werkwijzen, veiligheid en onderhoud van de materialen. Scholen mogen zelf over deze bekwaamheid beslissen. Welke (opleidings)eisen er precies aan deze functies gesteld worden kan dus per school en per functieomschrijving verschillen. Bekijk hiervoor bijvoorbeeld eens vacatureteksten op websites zoals Meesterbaan.nl.

Wel bestaat er een parttime opleiding speciaal voor toa's die je kunt afronden zodra je al een aanstelling hebt. De opleiding Technisch Onderwijsassistent wordt aangeboden door ROC Midden Nederland en Rijn IJssel.

Als toa heb je een ondersteunende rol bij de zogenoemde binask-vakken; biologie-, natuurkunde-, of scheikundelessen in het voortgezet onderwijs. De praktijklokalen en schoollaboratoria zijn jouw voornaamste werkomgevingen. Maar je zou ook kunnen werken op het mbo, hbo of de universiteit.

In de cao vind je de afspraken die gemaakt zijn over salarissen voor onderwijsondersteunend personeel (oop). Op deze pagina van de VO-raad vind je een link naar de salaristabellen van het voortgezet onderwijs. Technisch onderwijsondersteuners worden vaak ingeschaald in schaal 5, 6 , 7 of 8. De salarissen van schaal 5 t/m 8 lopen uiteen van €2177,- tot €4055,- bruto per maand bij een fulltime aanstelling.

In welke schaal je begint hangt onder meer af van je werkervaring en de precieze invulling van je takenpakket. Dit wordt altijd bepaald in samenspraak met het schoolbestuur waarvoor je gaat werken.

Veel toa’s en instructeurs zijn lid van vakvereniging NVON die veel doet voor de scholing en ondersteuning en adviseert ook aan scholen en opleidingen. De NVON biedt scholing aan voor (zittende) medewerkers en zij-instromers. Ook biedt NVON ondersteuning bij het maken van afspraken met de werkgever en ondersteuning in het dagelijkse werk. Richtlijnen over veiligheid (bijvoorbeeld toegestane chemicaliën en opslag daarvan) worden via de NVON beschikbaar gesteld voor alle toa’s en instructeurs.